"Voor het eerst een medewerker aannemen was voor ons een hele stap. Libra Personeelsdiensten heeft ons succesvol begeleid bij het organiseren van dit traject. "
Vincent Kleine Visual Media
Herken een psychopaat
De Canadese psycholoog Robert Hare ontwikkelde de Psychopathy Checklist Revised (PCL-R). Deze checklist wordt wereldwijd gebruikt om psychopaten te herkennen. De checklist vat de 20 belangrijkste eigenschappen van psychopaten samen.
• Opschepper die te positieve inschatting heeft van zijn vaardigheden
• Liegen gaat hem gemakkelijk af
• Kent geen plichtsbesef of loyaliteit tegenover zakenpartners
Hare stelt erbij, dat het niet de bedoeling is dat leken met deze checklist zakenpartners, personeelsleden, vrienden en familieleden gaan beoordelen. Alleen gekwalificeerde psychologen en psychiaters kunnen met de checklist een betrouwbare diagnose stellen. Toch geeft de checklist ook leken een helder beeld van de karaktertrekken van een psychopaat.
De 20 Kenmerken volgens Hare (PCL-R)
1) Welbespraaktheid en oppervlakkige charme
Het prototype psychopaat is een vlotte prater, die gemakkelijk contact legt. Met zijn oppervlakkige, ongedwongen charme is hij een onderhoudende gesprekspartner. Hij vertelt graag sterke verhalen. Maar voor mensen met psychologisch inzicht is hij te glad en te zalvend.
2) Overdreven gevoel van eigenwaarde
Hij is een opschepper, die een te positieve inschatting heeft van zijn talenten en vaardigheden. Hij vindt zichzelf heel belangrijk en wil steeds in het middelpunt van de belangstelling staan. Hij pocht over zijn grote prestaties – die meestal niet echt hebben plaatsgevonden. Als hij er slecht voor staat, schaamt hij zich daar niet voor. Hij is immers het slachtoffer van ontrouwe zakenpartners, verkeerde vrienden of de autoriteiten die het op hem hebben voorzien.
3) Op zoek naar prikkels en geneigd tot verveling
De psychopaat verveelt zich snel en is daarom altijd op zoek naar prikkels.
Hij leidt een snel leven met veel risicogedrag en experimenten met drank en drugs. Werk, school en (langdurige) relaties zijn saai.
4) Pathologisch liegen
Liegen gaat hem bijzonder gemakkelijk af. Hij liegt voortdurend en schaamteloos over vrijwel alles. Betrapt op een leugen? Geen probleem, een psychopaat heeft overal een excuus voor. Hij belooft iets ‘op erewoord’, maar dat erewoord is vrijwel nooit iets waard.
5) Sluw en manipulatief
Hij manipuleert en bedriegt anderen en heeft geen aandacht voor wat dat voor hen betekent. Gewetenloos doet hij alles voor geld. Hij vindt het dom om de zwakheden van anderen niet in eigen voordeel te gebruiken.
6) Gebrek aan berouw of schuldgevoel
Een psychopaat kent geen schuldgevoelens of spijt over wat hij anderen aandoet. Hij voelt zich volkomen op hun gemak bij zijn daden. Hij ontkent dat hij schuldig is, voert verzachtende omstandigheden aan, geeft het slachtoffer de schuld, zegt dat het slachtoffer zijn verdiende loon heeft gekregen of vindt dat het slachtoffer helemaal niet zoveel is aangedaan.
7) Geen emotionele diepgang
Niet in staat om de diepgang in emotionele ervaringen te voelen zoals anderen, komen de emoties van een psychopaat dramatisch, kortstondig en onecht over.
8) Ongevoelig en gebrek aan empathie
Een psychopaat heeft een kille persoonlijkheid. Hij is ongevoelig voor het welzijn van anderen. Hij is egoïstisch en kijkt minachtend neer op mensen die minder geluk hebben gehad dan hij. Hij vindt zichzelf het belangrijkst. Andere mensen zijn er om misbruik van te maken.
9) Parasitaire levensstijl
Financieel profiteert hij van familie, vrienden en uitkeringsinstanties. Hij doet zich voor als een slachtoffer dat onrecht is aangedaan. Hij heeft sympathie en (financiële) hulp nodig.
10) Gebrekkige zelfbeheersing
Hij voelt zich gemakkelijk aangevallen en reageert met scheldpartijen, bedreigingen of geweld. Als hij alcohol gebruikt wordt zijn zelfbeheersing nog minder.
11) Willekeurig seksueel gedrag
Hij onderhoudt losse en oppervlakkige seksuele relaties. Hij heeft een ongeremde bereidheid om aan verschillende seksuele activiteiten deel te nemen en is niet kieskeurig bij zijn keuze van seksuele partners.
12) Gedragsproblemen in vroege jeugd
Al op zijn twaalfde jaar of jonger heeft de psychopaat ergere gedragsproblemen dan zijn leeftijdsgenoten. Denk daarbij aan liegen, bedriegen, manipuleren, spijbelen, stelen, pesten, mishandeling van dieren en brandstichting.
13) Jeugddelinquentie
De psychopaat is doorgaans al voor zijn 18e levensjaar beschuldigd of veroordeeld wegens strafbare feiten.
14) Geen realistische doelen op lange termijn
Hij leeft van dag tot dag en stelt zich geen realistische doelen voor de lange termijn. Hij maakt zich geen zorgen. Hij leert niet van zijn fouten uit het verleden.
15) Impulsief
De psychopaat is onvoorspelbaar. Hij neemt spontaan beslissingen, zonder de voors en tegens af te wegen en in strijd met zijn eerdere beslissingen. Met de gevolgen houdt hij geen rekening. Hij verbreekt vaak relaties, verandert van baan, verhuist veel en geeft onnadenkend geld uit voor pleziertjes.
16) Onverantwoordelijk gedrag
Verplichtingen en beloftes tegenover anderen worden niet nagekomen. De psychopaat voelt geen plichtsbesef of loyaliteit tegenover zakenpartners, collega’s, werknemers, vrienden, familie en maatschappij. Hij verkwist geld, betalen leningen niet af, brengen anderen in gevaar en schiet tekort bij zorgtaken.
17) Geen verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag
De psychopaat is niet in staat of bereid de verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen van zijn daden. De buitenwereld krijgt de schuld.
18) Huwelijken van korte duur
Een huwelijk houdt niet lang stand. Psychopaten hebben vaak al voor hun dertigste drie huwelijken achter de rug.
19) Schending van voorwaardelijke invrijheidsstelling
De gedetineerde psychopaat onderneemt ontsnappingspogingen, keert niet terug van weekendverloven, pleegt misdrijven tijdens de voorwaardelijke invrijheidsstelling en houdt zich niet aan de voorwaarden van de voorwaardelijke gevangenisstraf.
20) Criminele veelzijdigheid
Een psychopaat is ‘crimineel veelzijdig’ en pleegt allerlei verschillende soorten misdrijven.