"Libra Personeelsdiensten verzorgt bij Tijd Beursmedia het volledige pakket personeelszaken en loonadministratie. "
Danny Bresseleers TBM Amsterdam
Wat te doen met een medewerker met een alcoholprobleem?
Verslavingsproblemen leiden tot hogere ziekteverzuimcijfers en hebben gevolgen voor de prestaties van medewerkers. Dat is afhankelijk van de mate van de verslaving. Zodra duidelijk wordt dat prestaties afnemen is het nodig om dat bespreekbaar te maken en maatregelen te treffen. Want ook grijs of mentaal verzuim, waarbij men o.a. onvoldoende productief is of de werksfeer aantast, leidt tot minder resultaat en hogere bedrijfskosten.
De kosten van verslaving zijn veelal onzichtbaar
Mensen drinken ook op het werk. En niet alleen tijdens borrels, tijdens de zakelijke lunch, op recepties of andere bijeenkomsten, maar ook over stiekem op het werk drinken wegens een verslavingsprobleem. Het onzichtbare drinkgedrag is lastig bespreekbaar te maken en daarom is het belangrijk dat prestaties en het verzuim gemeten wordt en dat argumenten daarop worden gebaseerd. Zo kan onderbouwd met feiten het beoordelingsgesprek worden gevoerd.
Alcoholgebruik, ook op het werk
De cijfers liegen er niet om. In 2001 was de totale kosten van o.a verzuim, ongevallen, minder productiviteit geschat op 1,6 miljard euro. Onderzoek laat zien dat:
- 4 procent van de werkende beroepsbevolking drinkt wel eens alcohol vlak voor of tijdens het werk
- 1 procent drinkt minstens een keer per week vlak voor of tijdens het werk
- 3 procent van de totale alcoholconsumptie in Nederland wordt op het werk genuttigd. - 21 procent van de gehele werkende beroepsbevolking drinkt 20 glazen of meer per week
- 5 procent van de gehele beroepsbevolking is probleemdrinker
(bron www.alcohol.nl en onderzoek in opdracht van het Ministerie van SZW -2003-)
Recenter onderzoek van Managementteam (MT) laat zien dat eén op de tien managers wel eens een werknemer betrapt op drugs- of drankgebruik onder werktijd. 4 procent van de managers gebruikt ook..
Ziekteverzuim en andere gevolgen
13 procent van de medewerkers in de ziektewet hebben problemen met alcoholgebruik. Probleemdrinkers verzuimen twee tot zes keer hoger dan gemiddeld. Het is lastig om verzuimcijfers over alcohol en drugsgebruik te achterhalen, omdat de echte oorzaak van het ziekteverzuim niet wordt vermeld. De cijfers blijven verscholen in het algemeen ziekteverzuim.
De gevolgen van veel drankgebruik (en drugs-) op het werk zijn:
- meer ziekteverzuim
- grotere kans op een ongeval (1 op de 7 bedrijfsongevallen hangt samen met alcoholgebruik voor of tijdens het werk)
- verminderde productiviteit. Tot wel 25 procent
- kwalitatief minder goed werk
- aantasting van de sfeer
(H)erken het probleem
Als je de cijfers en gevolgen van het verslavingsprobleem (onder)kent, dan kun je vervolgens gaan letten op de belangrijkste signalen Er zijn zichtbare en onzichtbare signalen waar je op kunt letten:
- Adem ruikt naar alcohol
- Er gebeuren 'zomaar' kleine ongelukjes
- Meer (kortdurend) verzuim
- Neemt lange pauzes en gaat opvallend vaak naar het toilet
- Concentratieverlies en minder efficiënt werken
- Onregelmatig werkpatroon
- Gewichtsverlies
- Trillen, zwetende handen (ontwenningsverschijnselen)
- Troebele blik
- Minder verzorgd uiterlijk
- Collega's geven een vermoeden aan
- Verhouding met collega's verslechtert
- Steeds meer klachten, ook van klanten
Het beoordelingsgesprek en de maatregelen
Nadat je de feiten en argumenten op een rij hebt, is het raadzaam een gesprek met de bedrijfsarts te voeren over vermoedens. Wellicht heeft hij ook conclusies getrokken over het ziekteverzuim, waar je iets mee kunt. Beoordeel samen hoe ernstig het alcoholprobleem mogelijk is en welke maatregelen je in werkverband kunt treffen.
In het beoordelingsgesprek kan ingegaan worden op het probleem en moeten afspraken worden gemaakt. Neem, zoals eerder vermeld, het verzuimcijfer en de prestatievermindering als uitgangspunt en wijs op de gevolgen. Ga dan verder met 'wat je opgemerkt hebt" en vraag naar een reactie. Kom vervolgens tot afspraken/maatregelen. Het is verstandig om ook te vermelden welke consequenties zullen gelden als de situatie niet verbeterd. In het uiterste geval geldt dat als alcoholprobleem het functioneren structureel negatief beïnvloedt, het risico op ontslag op staande voet aanwezig is (het zelfde geldt als sprake is van dronkenschap).
Neem ook de volgende aandachtspunten mee.
De medewerker blijft in principe zelf verantwoordelijk voor zijn alcoholgebruik. Alcoholgebruik op het werk is niet bij wet verboden.
Het bedrijf kan voorschriften vaststellen over het gebruik van alcohol onder werktijd, en voor aanvang van het werk voor zover dat invloed kan hebben op de arbeidsprestatie. De ARBO-dienst kan behulpzaam bij het maken van beleid indien dat nodig is. Belangrijke onderdelen van het beleid zijn:
- Preventie: regels, communicatie van de regels, voorlichting en scholing.
- Begeleiding: herkennen van het probleem en hulp bieden.
- Correctie: toezicht en sancties.
- Evaluatie (herhaling).
Praktische hulp nodig in uw bedrijf? bel Sytze Nauta 06 518 20 370 of stuur een email met uw vraag.
Bron: managersonline