Waardeloos of Waardevol?
Het gebruik van referenties is onder andere gebaseerd op het uitgangspunt dat vroeger gedrag en eerder geleverde prestaties goede voorspellers zijn voor toekomstige prestaties. De lage kosten, de gewoonte en het gegeven dat sollicitanten minder snel overdrijven als zij weten dat referenties worden nagetrokken, zijn redenen waarom referenties nog steeds veel wordt gebruikt en waardevol kunnen zijn.
Referent
Dat het waardevol kan zijn informatie in te winnen, is duidelijk. Een selectie-interview is relatief kort en veel kandidaten zijn erop uit tijdens het gesprek een goede indruk te maken. Deze indruk is voor een selecteur lastig te verifiëren. Dit in tegenstelling tot een referent. Die heeft de sollicitant langdurig en in een natuurlijke omgeving kunnen observeren. De referent heeft zodoende een realistische en accurate kijk op de kwaliteiten, de prestaties en het karakter van de sollicitant.
Op basis van de door de referent verstrekte informatie kan het verhaal van de sollicitant gecheckt worden. Houd wel rekening met de volgende aandachtpunten.
Aandachtspunt 1: op tijd vertellen
Vertel de kandidaat in een vroeg stadium dat een referentie- en diplomacontrole zal plaatsvinden. Op deze manier komt het minder over als een motie van wantrouwen dan wanneer het aan het einde van de procedure wordt aangekondigd.
Aandachtspunt 2: ervaringsgericht gesprek
Voer het gesprek met de referent op een ervaringsgerichte wijze. De STARR-methodiek bijvoorbeeld is ook te gebruiken in het gesprek met een referent.
Als je eerst de 'nieuwe' functie, rol en positie van de kandidaat beschrijft, weet de referent waar hij naar moet kijken en kan hij beoordelen of hij daar al dan niet een gefundeerde mening over kan geven. Vervolgens vraag je op een ervaringsgerichte manier aan de referent of hij/zij de kandidaat geschikt acht voor de nieuwe functie, de nieuwe rol.
Aandachtspunt 3: de kandidaat informeren
Informeer de kandidaat over de resultaten van de referentiecheck en bespreek eventuele kritische kanttekeningen van de referenten.
Aandachtspunt 4: foutieve informatie
Het is belangrijk je te realiseren dat een referent onbewust foutieve informatie kan verstrekken, bijvoorbeeld omdat jouw vragen niet helder genoeg zijn. Ook kan de referent bewust foutieve informatie versterken, omdat hij de sollicitant zelf wil houden of omdat hij de sollicitant een hak wil zetten.