basisinkomen

Het basisinkomen is de laatste tijd een veel voorkomende term bij de Nederlandse beroepsbevolking. Het voorstel om een basisinkomen in te voeren leidt steeds vaker tot een hoogoplopend debat. Er zijn al een aantal experimenten uitgevoerd in het buitenland door o.a. Zwitserland, Frankrijk, Finland en Canada. Die experimenten hadden een positieve uitkomst wat er heeft toe geleid dat de overheden van deze landen het basisinkomen daadwerkelijk willen invoeren.
In Nederland bestaat er nog veel onduidelijkheid over het idee van het basisinkomen. Wij zetten enkele zaken op een rijtje.

Wat is het basisinkomen?

Het basisinkomen houdt in dat iedere burger een vast (maand-)inkomen verstrekt krijgt vanuit de overheid zonder dat daar voorwaarden aan hangen. Dus zonder inkomenstoets en werkverplichting en daarnaast toegankelijk voor iedereen. Elke individu die de Nederlandse staatsburger heeft  en ouder is dan 18 jaar krijgt dus een gegarandeerd bedrag. Verder is het basisinkomen net hoog genoeg om een bestaan als volwaardig lid van de samenleving te kunnen leiden. Het is net genoeg om van rond te komen vandaar de benaming ‘basisinkomen’. Je wordt er niet rijk van, maar je mag daarnaast net zoveel bijverdienen als je wilt. Er zijn geen restricties of voorwaarden verbonden aan hoeveel men naast het basisinkomen mag bijverdienen.

Gratis geld?

Je kunt nu denken “gratis geld”, maar zo simpel is het niet. De overheid heeft financieringsbronnen nodig en daarom zijn er voorwaarden aan verbonden, zoals inhoudingen van sociale premies, verhogingen van de belastingen en heffingen. Het kan dus zijn dat men een basisinkomen ontvangt maar bijvoorbeeld geen huurtoeslag of kindertoeslag mee krijgt. Verder moet wel vermeldt worden dat alle sociale verzekeringen blijven bestaan zoals uitkeringen bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.
 

Waarom zou je een basisinkomen in willen voeren?

Het zou kunnen zijn dat de overheid van mening is dat;
-    middels het basisinkomen de bevolking de regie zelf weer in handen krijgt,
-    Het basisinkomen iedereen erkent als volwaardig burger, zonder voorwaarden vooraf. Dit leidt vervolgens tot meer saamhorigheid en vertrouwen,
-    middels het basisinkomen bescherming wordt geboden aan de minst welvarende. Zo wilt de overheid dakloosheid, honger en schulden laten verdwijnen,
-    ouders zich volledig kunnen richten op de opvoeding van hun kinderen. Dit stimuleert een goed gezinsleven,
-    werkzoekenden en werknemers een sterkere positie krijgen. Ze kunnen meer afdwingen. Zo hoeven ze niet elk soort werk te accepteren.
 

Experts concluderen tevens ook dat met oog op de steeds groeiende robotisering een basisinkomen goed op zijn plaats komt. Er verdwijnen steeds meer banen door de robotisering en technologisering, waardoor meer mensen in de toekomst zonder werk komen  te zitten.

Experimenten gemeenten

Ook in Nederland zijn er daadwerkelijk plannen om te experimenteren met het basisinkomen. In totaal zijn er 12 gemeenten die willen experimenteren. Vier gemeenten (Utrecht, Wageningen, Tilburg en Groningen) hebben vergevorderde plannen voor een lokaal experiment met het basisinkomen. 28 andere gemeenten verkennen de mogelijkheden voor zo’n experiment.

In de proef werkt de bijstandsuitkering als een 'basisinkomen'. De bijstandsgerechtigden krijgen een bedrag volgens de norm van het basisinkomen uitgekeerd. Net als bij een daadwerkelijke basisinkomen kunnen ze hun inkomen aanvullen met bijverdiensten. De experimenten starten in januari van 2017. Of het een succes wordt is dus nog even afwachten.